تکنولوژی و گسست نسل‌ها
خبرگزاری فارس در یک گزارش تحلیلی به تاثیرات تکنولوژی بر گسست فرهنگی نسل‌ها پرداخته است. در این گزارش که شکاف نسل‌ها، با تمرکز بر دگرگونی روابط والدین و فرزندان در اثر نفوذ اینترنت و دستگاه‌های هوشمند بررسی شده با سید محسن مروجی مدیر عامل هلدینگ امین گفتگو شده است. این گزارش در پی آمده است:
تحلیلگران اجتماعی در زمینه رفتار‌شناسی کاربران اینترنت، نسل‌های مختلف را برپایه مواجهه با تکنولوژی در دو دسته شناسایی کرده‌اند: مهاجران دنیای دیجیتال و بومیان دنیای دیجیتال.
نسل کودکان امروز از کودکی با دنیای دیجیتال آشنا هستند و همزمان با بهره‌گیری از ابزارهای دیجیتال مثل تبلت، گوشی هوشمند و لپ‌تاپ بزرگ می‌شوند و هر روز پیوندهای عمیق‌تری با دنیای دیجیتال برقرار می‌کنند این نسل بومیان دنیای مجازی هستند که در تمام شئون زندگی از ابزارهای دیجیتال بهره‌مند می‌شود، اما نسلی که رفته رفته با دنیای دیجیتال آشنا شده‌اند مهاجران دنیای دیجیتال هستند.
از سرقت اطلاعات شخصی تا سوء استفاده‌های مالی و غیر اخلاقی
برپایه تحقیقات هرچه سن افراد بالاتر می‌رود از قابلیت‌های دستگاه‌های ارتباطی کمتر استفاده می‌کنند اما تفاوت در استفاده از شبکه‌های اجتماعی تفاوت رفتاری است. جوان‌ترها عمدتا برای گفتگو، معرفی خود و توسعه روابط اجتماعی از آن بهره می‌گیرند و بزرگترها عمدتا برای حفظ روابط گذشته در شبکه‌های اجتماعی فعالیت می‌کنند. به همین نسبت موضوع پست‌های نوجوانان و جوانان بیشتر بیان احساسات و حالات روحی آنها با هدف گرفتن لایک و جذب دنبال‌کننده است، به عبارتی نسل جدید بیشتر تمایل به خودنمایی دارد. اما درونمایه و موضوع پست‌های بزرگترها بیشتر از طبیعت، هنر و زندگی اجتماعی است. نکته اینکه نسل جدید همانقدر که در انتشار جزییات زندگی و احوال شخصی برای عموم کاربران اغلب ناشناخته در فضای مجازی، بی پروا است به همان اندازه این محتوا را از خانواده پنهان می‌کند به همین دلیل در معرض آسیب‌ها و هجوم‌های مختلف قرار می‌گیرد، از سرقت اطلاعات شخصی تا سوء استفاده‌های مالی و غیر اخلاقی. نسل جدید با این روند از خانواده فاصله می‌گیرد اما جایگزینی برای خانواده پیدا نمی‌کند و بدین ترتیب احساس تنهایی و افسردگی می‌کند و تلاش می‌کند خلا احساسی خود را با انتشار و فعالیت بیشتر در فضای مجازی پُر کند و این دور باطل ادامه پیدا می‌کند. یکی از دلایل این شکاف، مواجهه سلبی یا منفعلانه والدین با ابزارهای دیجیتال است، طوری که پدر و مادر از دید فرزند با محیط دیجیتال بیگانه هستند بنابراین تعاملی شکل نمی‌گیرد.
آنچنان که سلطان عادل بهاتی پژوهشگر دانشگاه IBA سوکور پاکستان می‌نویسد: «نوآوری، موجب شکاف میان نسل‌ها می‌شود. نسل جدید که آزاداندیش و مبتکر هستند، به راحتی از تکنولوژی‌های جدید استقبال می‌کنند و در برابر ارزش‌های سنتی جامعه مقاومت می‌کنند. در حالی که نسل پیشین سخت‌کوش و ایثاگر هستند و تا می‌توانند از هجوم تکنولوژی در زندگی استقبال نمی‌کنند. شکاف این دو نسل در باورها، علایق و شخصیت آنها پدیدار می‌شود و با سرعت تغییرات تکنولوژی روز به روز بیشتر می‌شود. در سده‌های گذشته، نسل‌ها زندگی خود را در ارزش‌های یکسان سپری می‌کردند، اما با تغییراتی که از اواخر قرن بیستم آغاز شد، این ارزش‌ها پیوسته دگرگون شدند.»
پدر و مادرهای کودکان امروز، که متولدین دهه‌های ۵۰ و ۶۰ خورشیدی هستند، کودکی خود را در شرایط سخت رفاهی سپری کرده‌اند، از همین رو بیشتر به دنبال برآوردن نیازهای مالی و رفاهی زندگی هستند در حالی که نیاز مالی برای کودکان امروزی که اغلب تک‌فرزند هستند یا در خانواده کوچک زندگی می‌کنند و از لحاظ مالی در شرایط مناسبی هستند، اولویت به‌شمار نمی‌آید. به همین علت این دو نسل همدیگر را نمی‌فهمند و نمی‌توانند با همدیگر ارتباط برقرار کنند.
براساس پروتکل اینستاگرام ورود افراد زیر ۱۳ سال به این شبکه اجتماعی ممنوع است
سید محسن مروجی کارشناس فضای مجازی با اشاره به شکاف تکنولوژی میان نسل امروز و دیروز تاکید می‌کند که اگر والدین از ورود هدفمند به دنیای دیجیتال خودداری کنند با توجه به سرعت فزاینده نفوذ تکنولوژی در وجوه مختلف زندگی انسانی این شکاف بیشتر می‌شود و بنابراین ضریب درک متقابل کمتر و کمتر می‌شود.
مروجی می‌گوید: «لازم است پدران و مادران همپای فرزندانشان به سراغ یاد گرفتن مهارت‌های اجتماعی بروند. در پروتکل اینستاگرام ورود افراد زیر ۱۳ سال ممنوع است، اما چون پدر و مادرها از این موضوع آگاهی ندارند، بسیاری از نوجوانان زیر ۱۳ سال در اینستاگرام فعال هستند. در حالیکه پدر و مادرها می‌توانند این فضا را مدیریت کنند.»
مروجی می افزاید: «امروزه ابزارهای هوشمندانه‌ای برای نظارت و مدیریت والدین بر فعالیت فرزندان در فضای مجازی وجود دارد، از نرم‌افزارهای کنترل والدین تا تبلت‌های کودک و نوجوان اما استفاده از آنها مستلزم آشنایی بیشتر والدین با ابزارهای دیجیتال است و نکته مهم اینکه این رویکرد تربیتی باید از دوره کودکی در دستور کار پدران و مادران و مربیان قرار بگیرد.»
