بچههایی که دیگر بچه نیستند
بر پایه آخرین پژوهشها سن آغاز رشد جنسی در دختران از ۸ سال به ۶ سال کاهش پیدا کرده است، این پدیده در ظاهر دختران بروز میکند و در پسرها بهشکل افزایش و تشدید تحریکات جنسی نمودار میشود . یافتههای پژوهشگران نشان میدهد پیشرفت تکنولوژی، ضریب بلوغزودرس را افزایش داده است و بهطور مشخص اینترنت میتواند بطور مستقیم و غیر مستقیم در بلوغ زودرس موثر باشد. گروه زنان و جوانان خبرگزاری فارس در همین زمینه یک گزارش تحلیلی تهیه کردهاست و دراین گزارش با ابوالفضل محمودی رییس هیئت مدیره انارستان و محمد آزمون مدیر عامل راهکارهای هوشمند امین تولید کننده تبلت کودک و نوجوان نارتب گفتگو کرده است.
اینترنت و کاهش تحرک
امروزه فعالیت در فضای مجازی سهم عمده از زمان روزانه کودکان را به خود اختصاص داده است، بطوریکه آنها فرصتی برای بیرون رفتن محیط داخلی و انجام فعالیتهای بدنی ندارند. کاهش تحرک بخصوص در دختران منجر به افزایش وزن بدن و چربی میشود. با افزایش چربی در بدن، سلولهای چربی، پروتئینی را آزاد میکنند تا به مغز پیام بدهد که ذخیره انرژی لازم برای بلوغ در بدن وجود دارد از این رو این استفاده بیش از حد از اینترنت و دستگاههای هوشمند ارتباطی برای مقاصد مختلف از بازی و سرگرمی تا کار، بهصورت غیر مستقیم موجب بلوغ زودرس در کودکان میشود.
اینترنت و دسترسی آسان به انواع اطلاعات
دسترسی به اطلاعات از طریق اینترنت بهسادگی، در هر زمانی از شبانه روز، بدون هیچ محدودیت و جداسازی سنی امکان پذیر است. کودکان و نوجوانان که در مقطع سنی حساس و مراحل شکلگیری شخصیت قرار دارند، به راحتی در اینترنت به محتوای نامناسب برای مخاطب کودک و نوجوان، دسترسی پیدا میکنند.
با پیدایش شبکههای اجتماعی از جمله تلگرام، اینستاگرام، فیسبوک و…. ارتباط با جنس مخالف، تصاویر و اطلاعاتی از قبیل پورنو و … به راحتی و در اندک زمانی میسر شده است.
تلفنهمراه این امکان را فراهم کرده که کودکان و نوجوانان بتوانند در رختخواب هم تا پاسی از شب اوقات خود را در فضای مجازی دور از نظارت والدین سپری کنند. برخی از پدران و مادران حتی از این موضوع خوشحالاند که فرزندان آنها بهجای اینکه بیرون از خانه فعالیت کنند، درخانه سرگرم تبلت یا رایانه شخصی خود هستند، غافل از اینکه فضای مجازی میتواند بسیار خطرناکتر باشد.
«نگاه» یکی از عوامل تحریک و ترشح غدد و هورمونهای جنسی
ابوالفضل محمودی، کارشناس فضای مجازی کودک و نوجوان در گفتوگو با خبرنگار فارس در این باره میگوید: «بسیاری از عکسها و فیلمهایی که در دنیای مجازی رد و بدل میشود در بهترین حالت، مناسب سن یا جنس کودک و نوجوان ما نیست و در بدترین حالت برای نوع انسان مناسب نیست به عنوان مثال نفرتافکنی، محتوای مستهجن و غیر اخلاقی، خشونت و تحریک به تروریسم برای هر سنی بد است.»
*دسترسی آزاد کودکان و نوجوانان به اینترنت یک چالش جهانی است
این کارشناسان فیزیولوژی، یکی از عوامل تحریک و ترشح غدد و هورمونهای جنسی را «نگاه» میدانند. با وجودی که کودکان هنوز به سن بلوغ نرسیدهاند در اثر نگاه کردن به تصاویر و فیلمهای تحریککننده، دچار تصویرسازیهایی در ذهن خود میشوند و هر بار یادآوری این تصاویر موجب فعالیت بیشتر و سریعتر غدد جنسی میشود. تحریک و ترشح سریعتر غدد جنسی، رسش زودهنگام غدد جنسی را به دنبال دارد و موجب بلوغ زودرس میشود.
محمد آزمون کارشناس و فعال فضای مجازی کودک و نوجوان نیز در گفتوگو با خبرنگار فارس در اینباره تاکید میکند: «امروزه در کشورهای پیشرفته ابزارهای کنترل و نظارت بر فعالیت کودک و نوجوان وجود دارد، اما دسترسی آزاد کودکان و نوجوانان به اینترنت یک چالش جهانی است».
یک چهارم کودکان زیر ۶ سال در آمریکا ابزارهای دیجیتال همراه مثل تبلت و گوشی هوشمند دارند، نیمی از ۶ سالهها دستکم ۲۱ ساعت در هفته از این تجهیزات استفاده میکنند، از هر ۱۰ خانوار ۸ نفر مدت زمان استفاده کودکان از تبلت را مدیریت نمیکنند و ۷۵ درصد امکان استفاده از اینترنت را غیر فعال نمیکنند در حالی که در آمریکا ابزارهای مختلفی برای کنترل استفاده کودکان توسط والدین موجود است.
در ایران هم وضعیت مشابهی وجود دارد و حدود ۲۰ میلیون کاربر کودک و نوجوان زیر ۱۸ سال در ایران وجود دارد که علیرغم وجود تبلت و سیمکارت کودک و نوجوان و همچنین اپلیکیشنهای بومی کنترل توسط والدین، جامعه پدران و مادران ایرانی هنوز به اندازه کافی با این ابزارها و امکانات آشنا نشدهاند.
محمد آزمون درباره راهکارهای پیشگیری و مدیریت این چالش گفت: «در مواجهه با آسیبهای ابزارهای دیجیتال و فضای مجازی، یک نگاه پاک کردن صورت مسأله است یعنی جلوگیری از دسترسی کودکان به ابزارهای دیجیتال مثل تبلت، رایانه شخصی، گوشی هوشمند و ممانعت از دسترسی به اینترنت. اما تجربه نشان داده این روش نه موفق است و نه منطقی و چه بسا کودکان را به سمت پنهان کاری سوق بدهد و پیامدهای وخیمتری داشته باشد. راهکار درست مواجهه هدفمند با این تکنولوژی است، نظارت و مدیریت والدین در گام نخست نیازمند آشنایی هرچه بیشتر والدین با تکنولوژی و ساز و کارهای ویژه استفاده کودکان از اینترنت و ابزارهای دیجیتال است و در گام دوم آشنایی و بهرهگیری از امکانات مدیریت و نظارت توسط والدین است. مثلا تبلتهای کودک و نوجوان که مجهز به سیستم کنترل و نظارت توسط والدین است یا سیمکارت کودک و نوجوان با امکان اینترنت دوستدار کودک و نوجوان ابزارهای متداول در این زمینه هستند. در کشورهای مختلف از جمله ایران برخی مجموعهها کار پالایش و دستهبندی محتوای ویژه کودکان را انجام میدهند و مثلا در زمینه انیمیشن و بازی دیجیتال بر اساس سن و جنس و روحیه کودکان محصول مناسب را پیشنهاد میدهند.»