تجربه کردن چالشهای تاریخی
سری بازیهای رایانهای اساسینکرید assassin’s creed که در فارسی به فرقهآدمکش ترجمه شده است، یکی از پرطرفدارترین بازیهای روز دنیاست. سال ۲۰۰۷ که نسخه یک این بازی عرضه شد در همان هفته نخست بیش از یک میلیون نسخه از آن به فروش رسید و تاکنون نزدیک ۷۳ میلیون نسخه از مجموعه بازیهای اساسینکرید به فروش رسیده است. این بازی ابعاد ویژه و منحصر به فردی دارد بطوریکه فراتر از ویژگیهای فنی و کارکردهای معمول بازیهای رایانهای مثل سرگرمی و افزایش توان مهارتی، وجوه مختلف فرهنگی، اجتماعی، تاریخی آن قابل بررسی است و اثرات روانشناسانه و چالشهای اخلاقی آن قابل تامل است.
درباره بازی اساسین کرید با محمود صادقی حسن آبادی دانش آموخته دانشگاه شریف و کارشناس ارشد هوش مصنوعی به گفتگو نشستهایم. وی طراح UI و UX است، UX یا تجربه کاربر درباره تجربه و احساس کاربران یک محصول است و UI یا رابط کاربری ساختار ارتباطی محصول با کاربران است. محمود صادقی همچنین یک گیمر حرفهای به شمار میآید.
شاید بهتر باشد ابتدا درباره معنای اساسین بگویید.
اساسین همان حشاشین است. حشاشین نامی است که مخالفان باطنیان بر آنها نهادهاند، باطنیان یا فرقه اسماعیلیه به رهبری حسن صباح شیعه هفت امامی بودهاند. عبارت حشاشین در معنای عام معطوف به دانش بهرهگیری از داروهای گیاهی بوده است اما امروزه اساسین یک معنای اصطلاحی در انگلیسی پیدا کرده است و برای مزدور یا تروریست حرفهای استفاده میشود.
سبک بازی اساسینز کرید چگونه است؟
اساسینکرید یک بازی رایانهای در سبک ترکیبی پنهانکاری، اکشن و دنیای آزاد است که روند پیشرفت آن برپایه مبارزه و معما پیش میرود یعنی بازی صرفا مبتنی بر مبارزه نیست بلکه نیازمند چارهاندیشی و طراحی استراتژی است. بازی اساسینکرید محصول همکاری استدیوهای متعدد یوبی سافت در نقاط مختلف دنیاست.
اساسینکرید یک اسپینافی بود بر سری بازی شناختهشده شاهزاده ایرانی Prince of Persia که بسیاری از کاربران ایرانی با آن آشنا هستند. اسپیناف یک مفهوم رایج در تجارت است، اقدامی که بخشی از یک شرکت یا سازمان، به تجارتی مستقل تبدیل بشود در بازیهای کامپیوتری حالتی است که بخشی از یک بازی مثلا یک فضا یا یک کاراکتر از بازی گزینش میشود و بازی جدیدی بر اساس توسعه و تکامل آن ساخته میشود. اسپیناف در سینما هم نمونه دارد مثلا فیلم جوکر بر پایه یکی از شخصیتهای منفی بتمن درست شده است.
سناریو و روند پیشروی در اساسینزکرید بر چه اساسی است؟
بازیکننده یا گیمر نقش یک شخصیت را در یک موقعیت تاریخی مثلا دوره جنگهای صلیبی یا انقلاب فرانسه یا رونسانس ایتالیا برعهده میگیرد، این کاراکتر یک هدفی دارد که به تدریج روشن میشود.
زمان شروع بازی سال ۲۰۱۲ است که شرکت آبسترگو دستگاهی بنام آنیموس اختراع کرده است و با کمک آن میتواند از روی DNA افراد حافظهی نیاکان آنها را بازگردانی کند. این شرکت هفده نفر را برای انجام آزمایش دزیده است، مایلس دسموند یکی از آنها است که نقش اول بازی است و از نوادگان الطائر بودهاست؛ الطائر در زمان جنگهای صلیبی عضو گروه اساسین بوده است. هدف تشکیلات آبسترگو از دزدیدن این ۱۷ نفر رسیدن به وسیلهای ارزشمند به نام Piece of Eden تکهای از باغ عدن یا تعبیر بهتر تکهای از بهشت است، پدیده بلورین شبیه سیب که امکان کنترل تفکر دیگران را به صاحب آن میدهد. دسموند با کمک دستگاه آنیموس میتواند فعالیتهای جدش الطائر را بازبینی کند، بنابراین تلاش میکند تا ۹ نفر از عاملان جنگهای صلیبی را بکُشد و «تکهای از بهشت» را بدست بیاورد اما شرکت آبسترگو که بزرگترین شرکت رایانهای دنیاست و او را به زمان جنگهای صلیبی فرستاده قصد استفاده مخرب از این وسیله را دارد.
فضای بازی شبیه یک رویایی است که کاملا بشکل واقعی ساخته شده است در پایان بازی متوجه میشوید که شما در میان خاطرات بازیابیشده بودهاید و در نسخههای بعدی هم بازی در خاطرات اجداد دسموند ادامه پیدا میکند و همواره یک کشمکش و نبرد میان خیر و شر در جریان است، در دو سوی این نبرد اساسین بعنوان نیروهای آرمانخواه با نیروهای خودکامه و زورگو پیکار میکنند.
سری بازیهای اساسینکرید بر اساس کدام دورهها و موقعیتهای تاریخی ساخته شدهاند؟
نسخه اول اساسینکرید دوره جنگهای صلیبی است، جنگجویان صلیبی Crusaders بر شهرها مسلط هستند، ثروت و قدرت دارند و ستم میکنند که اساسینها در حمایت از مظلومان با آنها مبارزه میکنند. نسخه دوم دوره رنسانس ایتالیا است که به باور خیلی از صاحبنظران بهترین نسخه بازی اساسینکرید تا این لحظه است. موقعیت جغرافیایی آن در دو شهر فلورانس و ونیز است. دو نسخه بعدی این بازی از دید زمانی و مکانی در ادامه اساسینکرید۲ بود و در همان ایتالیا بود اما رویدادها در شهر رم پیش میرفت. اساسینکرید۳ در قاره امریکا و کشور ایالات متحده سپری میشود، شما نقش یک سرخپوست را برعهده میگیرید که در برابر نیروهای اشغالگر انگلیسی از هویت و کیان بومیان دفاع میکنید. اساسینکرید۴ بنام Black Flag پرچم سیاه نامگذاری شده و گیمر نقش یک دزد دریایی را در شهر هاوانا کوبا، منطقه امریکای مرکزی بازی میکند، این بازی یادآور فیلم دزدان دریایی کارائیب است. نسخه بعدی اساسینکرید Creed Rogue یا آدمربایی در شهر لیسبون پرتغال دنبال میشود. نسخه بعدی اساسینکرید، همبستگی Unity نام دارد، از این نسخه به بعد بازیهای اساسینکرید بجای شماره با عنوان خاص شناخته میشوند. فضای بازی اساسینکرید Unity دوره انقلاب فرانسه است و شخصیت آن آرنو داریان است که در کودکی با از دست دادن پدر و مادرش به فرقه اساسینها میپیوندد. در این بازی حشاشها به عنوان نیروهای انقلابی در برابر هواداران پادشاه قرار میگیرند. اساسینکرید Syndicate سندیکا در لندن انقلاب صنعتی است، یکی از تمایزهای این نسخه حضور دو شخصیت اول بنامهای جیکوب و ایوی است یک خواهر و برادر که شما میتوانید کنترل هر کدام از آنها بر عهده بگیرید. جیکوب نیرومند، شوخ و البته تا اندازهای سر به هوا است اما خواهرش ایوی باهوش و بسیار خشن است، بیشتر به دنبال لذت بردن از ماموریت هاست.
پیشروی در بازی در نقش یک شخصیت زن اتفاق نسبتا جدیدی است
بله، یوبیسافت با خلق یک شخصیت زن دریک بازی اکشن گروه مخاطبان زن را هم هدفگیری کرده است و شخصیت ایوی پاسخی به کمبود و کاستی فضای زنانه و شخصیتهای زن در بازار گیم است. از طرفی در واقعیت هم اعضای گروههای مسلح انقلابی یا تروریستی عمدتا ترکیبی از زنان و مردان هستند. نکته اینکه بازی با هریک از این دو کارکتر سرانجام به یک جا منتهی میشود.
نسخه های بعد اساسینکرید چگونه است؟
تا اساسینکرید اریجینز در ژانر action adventure بود اما در مورد نسخه اودیسه Odyssey که قرار است به بازار بیاید یوبیسافت گفته ژانر بازی RPG (role-playing game) یعنی نقشآفرین، در بازی نقشآفرین نقش کاراکتر چندین برابر اهمیت پیدا میکند، شما در این ژانر صرفا انجام دهنده ماموریت نیستید، بلکه سازنده داستان هستید تصمیمات و کارهای شما در سرنوشت بازی تاثیر دارد، شما ممکن است در یک ماجرایی سر دو راهی قرار بگیرید کاری انجام بدهید که فکر میکنید درست است اما بعدا با پیامدهای کار خود مواجه میشوید و پشیمان بشوید. بنابراین مسیر جبری و خطی وجود ندارد، مثلا در اساسینکرید سیندیکیت شما باید فردی را بکشید یا بخشی از شهر را آزاد کنید و این جز جدانشدنی است که اگر اتفاق نیافتد بازی جلو نمیرود. بنابراین شما تجربه زندگی موثر در یک موقعیت تاریخی را پیدا میکنید.
بخش دوم این گفتگو با عنوان بازی کامپیوتری فراتر از سینما درباره جنبههای فنی و ابعاد روانکاوانه و جامعهشناختی بازی اساسینکرید است.