ما و دنیای کارتون ها
انیمیشن که در ایران بیشتر بنام کارتون شناخته می‌شود یک محصول ویژه با کارکردهای گوناگون و ابعاد فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی متنوع است. امروزه در نتیجه تولید تجاری و صنعتی کارتون‌ها دامنه مخاطبان آن از گروه سنی کودک و نوجوان فراتر رفته است و در حالیکه کارتون‌ها همچنان سهم بزرگی در سبد سرگرمی کودکان و نوجوانان دارند بخش مهمی از آنها اساسا برای مخاطب کودک و نوجوان ساخته نشده‌اند بنابراین لزوم پایش، پالایش و مناسب‌سازی کارتون‌ها متناسب با چهارچوب‌ها و هنجارهای بومی بیش از پیش احساس می‌شود، بر همین اساس انارستان سرویس نارتون را راه‌اندازی کرده است. گفتگوی محمد هانی کارشناس نارتون با سایت انارستان درباره جریان‌کلی تولید انیمیشن در دنیا، جایگاه کارتون و کارکردهای آن را بخوانید:
کارتون از دید فرهنگی و آموزشی
کودکان و نوجوانان همواره گروه عمده مخاطبان کارتون (انیمیشن) بوده‌اند از همین رو کارکرد فرهنگی کارتون‌ها در انتقال مفاهیم، سبک زندگی و الگوی فکری بسیار اهمیت دارد.
محمد هانی، کارشناس نارتون انارستان با بیان این مطلب درباره ابعاد فرهنگی و آموزشی کارتون‌ها گفت: کارتون‌ها فراتر از سرگرمی، بستر مناسبی برای القای تفکری خاص (چه مثبت و چه منفی) هستند. البته ارزشگذاری تفکر حاکم بر کارتون ها تا اندازه‌ای نسبی است زیرا تولیدات هر کشور برپایه هنجارهای همان جامعه معنا می‌شود و بطوریکه هنجارهای یک جامعه ممکن است برای جامعه دیگر ناهنجاری تلقی بشود.
وی افزود: ساختار داستانی کارتون‌ها در بستر زمان دستخوش تحولات گوناگون شده‌است، قبلا کارتون ها بیشتر رویداد محور بود و به دنبال انتقال مفاهیم اخلاقی و اجتماعی در بستر رویدادهای سرگرم کننده بودند ولی الان شخصیت محور شده‌اند و قهرمان پروری می‌کنند و مفاهیم را شخصیت ها منعکس می کنند. برای مثال در کارتون سگ‌های نگهبان هر کدام از شخصیت‌ها نمایانگر یکی از فضایل اخلاقی هستند و آموزش کار گروهی در بستر کارتون مطرح می‌شود. نمونه‌هایی مثل پوکویو بیش از اینکه به داستان متکی باشد مبتنی بر مفاهیم آموزشی است و این سال‌ها مورد توجه والدین و کودکان قرار گرفته اند.
کارتون از دید تجاری و اقتصادی و مناسبات چرخه تولید
هانی در ادامه به تشریح جایگاه کارتون مناسبات تجاری دنیا پرداخت و تاکید کرد: امروزه تولید کارتون (انیمیشن) در زمره صنایع پر سود بشمار می‌آید. طبق آمار، ۵۰ فیلم انیمیشن پرفروش در جهان، طی بیست و دو سال (۱۹۹۱ تا ۲۰۱۳) در مجموع نزدیک به ۳۰میلیارد دلار درآمد داشته‌اند. ۵۰ فیلم پرفروش تاریخ جهان، کارتون یا انیمیشن بوده‌اند و تقریباً در ۸۵ درصد از فیلم‌های سینمایی دیگر از انیمیشن استفاده شده است. سه انیمیشن سه‌بعدی در فهرست ۱۰ فیلم پرفروش سال ۲۰۱۳ قرار گرفت که بطور میانگین، هرکدام حدود ۷۰۰ میلیون دلار از محل فروش جهانی کسب کرده‌اند، البته بقیه فیلم‌های پرفروش هم اغلب از قطعات انیمیشنی استفاده کرده بودند. سال ۲۰۱۶ کارتون‌ها به رکورد جدیدی از فروش دست‌یافتند بطوریکه از ۵ فیلم پرفروش سینمایی در جهان، ۴ فیلم کارتون بود و در این فهرست کارتون «در جستجوی دُری» در رتبه دوم پرفروش‌ترین محصولات سینمایی سال ۲۰۱۶ بود رقم فروش ۱.۰۲۱ میلیارد دلار را در اکران جهانی بدست آورد.
این کارشناس نارتون تصریح کرد: کمپانی‌های بزرگ دنیا سرمایه‌گذاری‌های کلانی در زمینه تولید و پخش انیمیشن می‌کنند، فهرست ۱۰ فیلم انیمیشن پرفروش جهان تا سال ۲۰۱۶ نشان می دهد که ۹۰ درصد سرمایه‌گذاری در صنعت انیمیشن جهان متعلق به کشورهای آمریکای شمالی و اروپایی است.
| رتبه | نام | سال انتشار | بودجه به میلیون دلار | فروش به میلیون دلار |
| ۱ | فروزن (منجمد) | ۲۰۱۳ | ۱۵۰ | ۱۲۸۷ |
| ۲ | مینیون ها | ۲۰۱۵ | ۷۴ | ۱۱۵۹ |
| ۳ | داستان اسباب بازی ۳ | ۲۰۱۰ | ۲۰۰ | ۱۰۶۷ |
| ۴ | به دنبال دوری | ۲۰۱۶ | ۲۰۰ | ۱۰۲۷ |
| ۵ | زوتوپیا | ۲۰۱۶ | ۱۵۰ | ۱۰۲۴ |
| ۶ | من نفرت انگیز ۲ | ۲۰۱۳ | ۷۶ | ۹۷۰.۸ |
| ۷ | شیرشاه | ۱۹۹۴ | ۴۵ | ۹۶۸.۵ |
| ۸ | به دنبال نمو | ۲۰۰۳ | ۹۴ | ۹۴۰.۳ |
| ۹ | شرک ۲ | ۲۰۰۴ | ۱۵۰ | ۹۱۹.۸ |
| ۱۰ | عصر یخبندان ۳ |
۲۰۰۹ | ۹۰ | ۸۸۶ |
| ۱۱ | عصر یخبندان ۴ |
۲۰۱۲ | ۹۵ | ۸۸۷ |
| ۱۲ | شرک ۳ | ۲۰۰۷ | ۱۶۰ | ۷۹۹ |
| ۱۳ | شرک برای همیشه | ۲۰۱۰ | ۱۶۵ | ۷۵۳ |
| ۱۴ | ماداگاسکار ۳ | ۲۰۱۲ | ۱۴۵ | ۷۴۶.۹ |
وی افزود: هزینه تولید هر دقیقه پویانمایی سریالی بطور میانگین دقیقه‌ای ۷۰۰۰ دلار (با قیمت امروز بیش از ۸ میلیون تومان) در آسیا است. فرآیند تولید کارتون در دنیا به این صورت است که اغلب مراحل پیش از تولید در آمریکا یا کشورهای توسعه‌یافته انجام می‌شود اما تولید در آسیا صورت می‌گیرد. در آسیا هم تولید بیشتر بصورت برون‌سپاری انجام می‌شود.
هانی اظهار داشت: ایران نیز از این چرخه خارج نیست و در طول سال تلاش‌هایی برای تولید و آموزش پویانمایی (انیمیشن) با هدف فرهنگ سازی انجام می‌شود. برای مثال سایت animation.ir رویدادهای حوزه انیمیشن را در ایران دنبال می‌کند و البته کارگاه‌هایی نیز با موضوع آموزش پویا نمایی برگزار کرده است.
جایگاه کارتون در سبد سرگرمی کودک و نوجوان ایرانی
هانی درباره جایگاه کارتون در سبد سرگرمی کودک و نوجوان ایرانی ابراز داشت: آمار دقیقی در این زمینه وجود ندارد اما بر پایه یافته‌های ضمنی می‌توان برآورد کرد کارتون حدود ۵۰ تا ۷۰ درصد از سرگرمی کودکان ایرانی را دربر‌می‌گیرد. کارتون بیشتر از هر سرگرمی دیگر در دسترس کودکان امروزی است که حتی از بازی‌های دیجیتال هم آسانتر بدست می‌آید.
وی افزود: ناگفته نماند کارتون ها برای گروه‌های مختلف سنی ساخته می‌شوند از همین رو دلیل اصلی عوارض ناشی از ناسازگاری هنجاری آنها عدم پالایش و دسته‌بندی سنی آنها است. بنابراین ما برای رفع این مشکل سرویسی‌هایی مثل نارلند و چی خوبه راه‌اندازی کرده‌ایم که سرگرمی‌های کودکان بویژه کارتون ها را برای معرفی به والدین ارزیابی کارشناسی و دسته‌بندی می‌کنند.
درباره سرویس نارتون انارستان
سرویس نارتون با هدف ارائه محتوایی تخصصی و متمرکز برای گروه سنی الف (پیش‌دبستانی و پایه اول دبستان) و ب (پایه‌های دوم و سوم دبستان) یا بهتر بگوییم کودکان ۳ تا ۹ سال راه اندازی شده‌است. در گام نخست با درک کمبود محتوا برای این بازه سنی به تحلیل و بررسی محتوای موجود در این حوزه پرداختیم و بر این اساس بیشترین ایراد را در محتواهای دوبله شده ای یافتیم که دارای اصطلاحات و یا صحنه هایی بود که برای گروه سنی الف و ب مناسب نبودند و بیشتر برای مخاطب های بزرگ سال را مناسب بودند. در همین‌راستا با کمک اطلاعات کامل و تحلیل های سرویس چی خوبه کارتون‌های مناسب برای گروه سنی هدف را گزینش می‌کنیم و در گام بعدی کارتون‌ها با زبان و ادبیات مناسب را در استدیو نارتون دوبله می‌کنیم.
